در مقاله لوله مانیسمان میخواهیم در مورد چگونگی تولید این لوله و همچنین کاربرد مانیسمان صحبت کنیم. لوله مانیسمان به لوله هایی گفته می شود که انتقال دهنده سیالات هستند. این لوله ها دارای آلیاژهای متفاوتی بوده و با توجه به نوع سیال، فشار، دما و میزان اهمیت پروژه انتخاب می شوند. در ادامه به طور کامل در مورد لوله های بدون درز توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید تا به طور کامل با این لوله و کاربرد آن آشنا شوید.

لوله مانیسمان

تاریخچه این لوله به قرن 19میلادی برمیگردد. این لوله برای اولین بار توسط دانشمند آلمانی به نام مانیسمان ساخته شد. این لوله به نام مانیسمان و با نام علمیseamless pipe) ) یعنی لوله بدون جوش معروف است. لوله‌های مانیسمان عاری از هرگونه درز و جوش هستند. همچنین به علت استحکام بیشتر نسبت به لوله‌های دیگر، برای بخش‌هایی از کارهای صنعتی که نیازمند دقت بالا هستند مناسب هستند. لوله مانیسمان درمقایسه با لوله‌های دیگر قیمت بالاتری دارند .

روش‌های تولید لوله‌های تانیسمان

• ریخته گری گریز از مرکز: دراین روش، فلز ذوب شده به قالب درحال چرخش ریخته می‌شود. با توجه به ساختار دستگاه نیروی گریز از مرکز به آن وارد می‌شود. همزمان انجماد از دیواره‌های قالب شروع شده و ضخامت نهایی لوله تولید شده شامل سه پارامتر اصلی حجم مذاب ورودی، میزان دور بر دقیقه موتور دستگاه و میزان نیروی وارد شده است.
• روش ریخته گری پاشی: این روش کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش پس از تعیین مواد تشکیل دهنده، مواد مذاب داخل محفظه‌ای لوله‌ای ریخته می‌شود. پس از آن محفظه را از گاز نیتروژن پر می‌کنند. در حالیکه لوله میچرخد نازلی نیتروژن را روی میله می‌پاشند. قطر داخلی لوله تولید شده با قطر این میله یکسان است. مواد ذوب شده داخل پاشیده می‌شوند سپس با کنترل مقدار آن‌ها ضخامت لوله نهایی را می‌توان تنظیم نمود.
• اکسروژن شمش‌های فولادی: فرایند ساخت در این روش به این صورت است که از شمش گرد جامدی که به آن حرارت تا دمای 1300 درجه می‌دهند و سپس سنبه میله‌ای نوک تیزی به مرکز این شمش وارد می‌کنند و لوله‌ای بدون درز تولید می‌شود. در مرحله بعد عملیات نورد و کشش با غلتک‌های مخصوص اعمال می‌شود. در نتیجه ضخامت و قطر و طول مورد نظر بدست آید.

انواع لوله‌های مانیسمان

لوله‌های مانیسمان درواقع زیر مجموعه‌ای از لوله‌های فولادی اما با قطر کم هستند. در مواردی از صنعت که نیازمند لوله‌هایی با قطر بیشتر باشند، فرایند تولیدآن برای تغییر نیازمند هزینه زیادی است. تولید این لوله‌ها از مقاطع چهارگوش نیز امکان پذیر است. البته این روش نیز سبب بالا رفتن هزینه تولید میگردد. در روش تولید این لوله‌ها، تولید از سایز‌های بزرگتر به کوچکتر نیست. این لوله‌ها براساس سایز، رده (منظور از رده،ضخامت دیواره لوله است) و کاربرد انواع مختلفی دارند. معمولا در دو سایز6 و 12 متری و در رده‌های 140،120،80،60،40،20 تولید می‌شوند.

رده‌های 20 و40 نسبت به رده‌های دیگر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های رده 20در دسته رده‌های سبک و پایین ترین رده استانداردهای صنعتی است. از لوله‌های رده 20 بیشتر برای گاز کشی داخل ساختمان استفاده می‌شود. برای اتصالات آن نیز باید از اتصالات مانیسمان رده 20استفاده شود.چرا که ضخامت‌های اتصالات و لوله باید یکسان باشد.

یکی از ویژگی‌های مهم این رده تحمل فشار و دمای 450 درجه سانتی گراد است .طبق نظریه نظام مهندسی درگاز کشی ساختمانی با 5طبقه باید حتما از لوله مانیسمان با درز20 استفاده شود. زیرا این لوله در صورت وقوع زلزله یا خرابی ساختمان دچار آسیب دیدگی کمتر می‌شود. از لوله مانیسمان با رده 40 در خطوط آتشنشانی و برج‌ها استفاده می‌شود. لوله‌های مانیسمان رده 40 در رده‌های معمولی بوده  و بیشترین کاربرد در صنعت را دارد. این لوله‌ها از لوله‌های رده 20 قوی تر و از لوله‌های رده 80 ضعیف ترند. در قسمت‌هایی مانند صنعت نفت و گاز، نیروگاه‌های خورشیدی و.. که فشار کاری و حساسیت خیلی زیاد است از لوله‌های رده بالاتر از 40 استفاده می‌شود. لوله‌های مانیسمان رده 80 جز رده سنگین هستند.

مشخصات فنی لوله‌های مانیسمان

مشخصات فنی این لوله شامل طول و قطر و سایز است. همه لوله‌های بدون درز دارای مشخصات فنی یکسان هستند. برای لوله‌های فولادی طبق استاندارد ساخت ( ASME B 36.10)  وبرای لوله‌های استیل( ASME B36.19 ) است، ساخته و تولید می‌شوند. لوله‌های مانیسمان باید شامل استانداردهای گفته شده با رعایت حداقل و حداکثر باشند. این لوله‌ها در سایز های (2/1) اینچ تا (36) اینچ در کارخانه‌ها تولید می‌گردد. معمولا در بازار ایران تا سایز 34 اینچ در دسترس است. در آمریکا تکنولوژی تولید مانیسمان واقعی تا سایز 42 اینچ موجود است. این لوله‌ها اتصالات مخصوص به خود مانیسمان را دارا هستند. همچنین همانند خود لوله، اتصال آن هم بدون درز و جوش است که با جوش طرفین زانو به لوله وصل می‌شود.

ویژگی‌های لوله‌های مانیسمان

• اولین ویژگی لوله مانیسمان این است که از مقاومت حرارتی بالایی برخوردار است. همین ویژگی سبب شده است که این لوله در مصارف گوناگونی مورد استفاده قرار گیرد. چرا که این ویژگی به عنوان یک مزیت محسوب می‌شود.
• دومین ویژگی این لوله، طول عمر بالای آن است. این لوله ها کیفیت فوق العاده ای داشته و از مقاومت زیادی نیز برخوردار هستند.

کاربرد لوله‌های مانیسمان

• صنعت نفت گاز
• در خطوط انتقال با مسافت زیاد پتروشیمی
• انتقال آب و فاضلاب
• کشتی سازی
• تاسیسات و تجهیزات میدان نفتی و سکوهای دریایی
• خطوط انتقال بخار و بخار سوپر هیت
• بویلر‌های فشار قوی
• پنل‌های خنک کننده آبی
• خطوط هیدرولیکی
• خطوط صنایع غذایی و دارویی

قیمت روز لوله‌های مانیسمان

با وجود بالا رفتن قیمت لوله‌های مختلف، به دلیل اینکه قسمت عمده تولید این لوله‌ها در کشور چین انجام می‌شود، افزایش قیمت این لوله کمتر است. بنابراین این لوله با کیفیت عالی که دارد، قیمت مقرون به صرفه ای نیز داشته و به همین دلیل از لوله های پرکاربرد است.

برند‌های لوله‌های مانیسمان

• لوله‌های مانیسمان تولید داخلی: لوله و نورد اهواز، لوله مانیسمان کاوه ایرانیان، لوله مانیسمان ساوه، لوله مانیسمان گستر اسفراین، شرکت فولاد صنعت، شرکت پروفیل فولادی اصفهان ،کارخانه گروه ملی صنعتی فولاد ایران
• لوله‌های مانیسمان وارداتی: عمده تولید لوله مانیسمان کشور چین است. اما کشورهای اروپا و اوکراین هم تولید کننده هستند.

جمع بندی

با توجه به مطالب مطرح شده می‌توان به این مساله پی برد که لوله‌های مانیسمان برای تمامی قسمت‌های مهم و حساس به علت مقاومت در برابر حرارت و فشار، طول عمر مفید،استحکام و عدم درز انتخابی مناسب و به جا است. هر رده‌ای مناسب صنعتی خاص است. از تمامی رده‌های تانیسمان می‌توان در صنایعی که در آنها دقت وحساسیت در الویت هستند استفاده کرد.